Dizze oanbefelings komme foaral út de angst foar krimp. It is in feit dat oant 2020 it learlinge-oantal lanlik mei 100.000 sakje sil. En minder bern betsjut lytsere skoallen en dat betsjut mear 'swakke' skoallen. Alteast sa wurdt algemien oannaam. Allinnich is it sa dat de measte lytse skoallen net as 'swak' bekint steane by de ûnderwiisynspeksje. Lanlik steane sels de measte lytse skoallen as 'goed' oanskreaun.
De earste oanbefeling betsjut foaral dat lytse skoallen yn tinbefolke gebieten it slachtoffer hjir fan wurde. Yn Fryslân soe, at dizze oanbefeling no ynfierd wurde soe sels 50,1% of 465 fan alle basisskoallen no ticht moatte, dat is mear as de helte!
It slúten fan de skoalle yn
in doarp is in grutte oantaasting fan de leefberens yn in doarp. Ommers, hokker
jonge minsken wolle der noch yn in doarp weinje wêr hielendal gjin
foarsjennings mear binne? Hokker âlder wol der aanst earst noch 5 kilometer
ride om de bern nei skoalle te bringen, om dêrnei noch troch te riden nei it
wurk? Basiskoallen binne ek hieltyd faker in moetingsplak foar alle
doarpsbewenners. In skoalle fungearret ek faak as doarpshûs. Lytse doarpen
sille, mei troch it slúten fan skoallen, mear en mear terjochte komme yn in
delgeande spiraal, wat liedt ta mear leechstân, fergrizing fan de ynwenners (en
dus ek de deastek foar ferienings), ensh.
Dan haw ik it hjir noch net ienen oer de bedriging fan it Frysk as taal yn it ûnderwiis. Ommers op dit stuit is it al sa dat it faaks yn de doarpen wol sa sa giet mei it ûnderwiis yn it Frysk, yn de grutte plakken is it om te gûlen. Der binne skoaldirekteuren yn dy grutte plakken yn Fryslân dy't sizze: 'mar 15% fan de bern praat hjir Frysk, wêrom moatte wy dan oan Frysk dwaan, wy moatte al oan sa folle easken foldwaan.'
Wat spitich is dat der wer earst sjoen wurd nei de sinten. Lytse skoallen binne djoerder as gruttere skoallen, logysk. Der binne minder bern, wol in gebou, learkrêften en oare kosten. Mar at dizze oanbefelings der troch komme betsjut dat ek dat der wol wer oare kosten bykomme. De bedriuwsfiering fan stiftingen en ienpitters (skoalbestjoeren mei ien skoalle) moat oars (en dat kostet jild) en der sille wer skoalbussen ride moatte (en dat moat ek betelle wurde). Learkrêften, wer ûnder ek in soad ‘djoere' âldere learkrêften, sille op strjitte stean te kommen. Dizze moatte earst yn de ww en dan waarskynlik yn de bijstân. En wy witte allegearre dat dit ek net fergees is.
Dus litte wy mei ús allen der plat foar gean. Foar alle bern in skoalle yn eigen doarp of mienskip.
Saapke Voolstra
foarsitter FNPjongerein
In link nei de oanbefelings
fan de ûnderwiisrie:
http://www.onderwijsraad.nl/publicaties/2013/grenzen-aan-kleine-scholen/item5050
Frysk 
Nederlands